(ok. 1374-1399)

Jadwiga by�a najm�odsz� c�rk� kr�la W�gier i Polski - Ludwika W�gierskiego oraz El�biety Bo�niaczki, uznawanej �wcze�nie za najpi�kniejsz� kobiet� w Europie. Mimo unii personalnej jaka ��czy�a oba kraje, kr�l wi�kszo�� swego �ycia sp�dza� na W�grzech, w Polsce za� panowa�a regencja z�o�ona z mo�now�adc�w.

We wszystkich swych poczynaniach politycznych, Ludwik kierowa� si� przede wszystkim trosk� o utrzymanie w Polsce praw do tronu dynastii Andegawe�skiej, z kt�rej pochodzi�. Z tym jednak wi�za� si� problem, poniewa� kr�l nie doczeka� si� m�skiego potomka, mia� za�  dwie c�rki Katarzyn� i Mari�. W Polsce nie by�o zwyczaju przenoszenia sukcesji na kobiety, dlatego Ludwik. postanowi� to zmieni�. By nak�oni� szlacht� do uznania jednej z jego c�rek za kr�low�, nada� w Koszycach w 1374 r. przywileje dla tego stanu.

W tym czasie zmar�a jedna z c�rek Ludwika - Katarzyna, urodzi�a si� jednak nast�pna Hedviga, w Polsce zwana Jadwig�. Po �mierci kr�la mo�now�adztwo za��da�o przyjazdu do Polski jednej z jego c�rek. Wybrano Jadwig� zar�czon� z Wilhelmem Habsburgiem, odrzucaj�c kandydatur� Marii, b�d�cej ju� �on� Luksemburga – obawiano si� kolejnej unii z W�grami. W ten spos�b do Polski w roku 1384 przyjecha�a dziesi�cioletnia ksi�niczka Jadwiga.

Koronowana zosta�a w Krakowie 15 pa�dziernika na w�adc� Polski. Zacz�to r�wnie� szuka� kandydata do jej r�ki, kt�ry mia� zosta� kr�lem Polski. W ko�cu wybrano ksi�cia litewskiego Jogai��, postanawiaj�c tym samym zerwa� zar�czyny Jadwigi z Habsburgiem, ksi�ciem austriackim. Z punktu widzenia mo�now�adztwa zwi�zek z Litw� by� bardziej interesuj�cy. Dla Jadwigi by�o to prze�ycie bolesne. Mia�a 11 lat, by�a sama w obcym kraju, bez wychowuj�cej j� do tej pory matki, kazano jej porzuci� narzeczonego, kt�rego zna�a od dzieci�stwa, i z kt�rym czu�a si� zwi�zana, a po�lubi� du�o starszego poganina. Jadwiga by�a inteligentna, bardzo �adna “to niebiosa u�yczy�y jej w darze tak cudn� i wdzi�czn� posta�, jakiej �adne nie wyda�y wieki” pisa� Jan D�ugosz. By�a wykszta�cona i uzdolniona muzycznie. Po jej koronacji do Krakowa przyjecha� Wilhelm i zacz�� upomina� si� o narzeczon�. Jednak zosta� szybko z kraju wygnany przez opiekun�w Jadwigi. Kr�lowa zwr�ci�a si� o pomoc do matki i ko�cio�a, ale poinformowano j� o uniewa�nieniu zar�czyn. Po wielu tygodniach rozpaczy Jadwiga podda�a si� swemu losowi. To podobno chrzest Litwy by� argumentem, kt�ry przekona� j� ostatecznie,

15 lutego 1386 r. ochrzczono Jogai��, nadaj�c mu imi� W�adys�aw. W trzy dni p�niej odby�  si� �lub, w marcu wsp�lna koronacja. Jagie��o zosta� kr�lem Polski, zawi�zana zosta�a unia personalna Polski i Litwy. M�oda kr�lowa odda�a si� za� �yciu chrze�cija�skiemu. Pisano, �e by�a “niestrudzon� pomno�ycielk� kultu Bo�ego, opiekunk� ko�cio�a, s�ug� sprawiedliwo�ci i towarzyszk� wszelkich cn�t”. Znana by�a z mi�o�ci do ubogich i kalekich. Przeznacza�a spore kwoty na fundacje ko�cielne i klasztorne. W 1393 r. wyposa�y�a Jasn� G�r�, w Piaskach pod Krakowem ufundowa�a ko�ci� pod wezwaniem Nawiedzenia Naj�wi�tszej Marii Panny, w Lednicy klasztor - Kartuz�w, w L�dzie – Cysters�w, w Sandomierzu – Dominikan�w. W roku 1395 wyposa�y�a ko�ci� Mariacki w Krakowie, w katedrze na Wawelu wznios�a dwa o�tarze. Otacza�a si� lud�mi wykszta�conymi z kraju i zagranicy, wreszcie zapali�a si� do dzie�a, kt�re pomno�y�o jej s�awy. Postanowi�a wskrzesi� chyl�c� si� ku upadkowi Akademi� Krakowsk�. Z jej osob� zwi�zanych jest kilka historii np.: kiedy to w�asn� peleryn� okry�a cia�o utopionego w rzece kotlarza, szcz�tki tej peleryny sta�y si� chor�gwi� cechu kotlarskiego. Aby wspom�c ubogiego kamieniarza, od swego trzewika oderwa�a z�ot� sprz�czk� – zachowa� si� odcisk jej pantofelka na kamieniu, o kt�ry opar�a stop�. Jadwiga by�a r�wnie� gwarantem pokoju polsko – krzy�ackiego i stara�a si� rozwi�zywa� konflikty wewn�trzne kraju jak i w polityce zagranicznej na drodze pokojowej. Jednak gdy zasz�a potrzeba nie waha�a si� podj�� walki zbrojnej.

W 1399 r. kr�lowa urodzi�a upragnione dziecko, by�a to dziewczynka, kt�rej na imi� dano Bonifacja, na cze�� �wczesnego papie�a Bonifacego, kt�ry zosta� jej ojcem chrzestnym. M�oda nast�pczyni tronu �y�a zaledwie par� tygodni, ci�ko zachorowa�a r�wnie� Jadwiga. W tym czasie zamek oblegali ch�opi i mieszczanie, kt�rzy znosili dary na intencj� jej wyzdrowienia. Kl�czeli na bruku, modl�c si� za swoj� kr�low�. Jadwiga zmar�a 17 lipca 1399 r. w wieku 24 lat. Ca�y sw�j prywatny maj�tek zostawi�a na wyposa�enie Akademii Krakowskiej, kt�ra zgodnie z jej pro�b� zosta�a ostatecznie reaktywowana przez W�adys�awa Jagie���.

 Kr�low� pochowano wraz z c�rk�. Poniewa� wszystko zapisa�a Akademii, do trumny w�o�ono imitacje insygni w�adzy, sporz�dzone z drzewa lipowego. W czasie pogrzebu wstrz�saj�ce kazanie wyg�osi� ksi�dz Stanis�aw ze Skalbimierza, p�niejszy rektor Akademii.

Po �mierci szybko zacz�� si� szerzy� jej kult. M�wiono o ci�g�ych cudach, kt�re mia�y miejsce przy jej grobie. Jednak nie rozpocz�to procesu kanonizacyjnego. Dopiero papie� Jan Pawe� II r. przeprowadzi� jej beatyfikacj� i 10 czerwca 1987 og�osi� b�ogos�awion�.

8 czerwca 1997 r. og�oszona zosta�a �wi�t�.



BIBLIOGRAFIA:

Davies N., Bo�e Igrzysko. Krak�w, 1989
Rudzki E., Polskie kr�lowe. Warszawa, 1985
S�awni Polacy. Warszawa, 1998
S�ownik historii Polski. Warszawa, 1973
Wyrozumski J., Kistoria Polski Warszawa, 1984
�ukowska B., O takich jak wy. Krak�w, 1983